Ağaçlar çok farklı bir görünüme sahiptir: Küçük ağaçlar, büyük ağaçlar vardır, bazıları ince büyür, bazıları küresel veya aşırı yayılan taçlıdır. Karakteristik görünümler büyük ölçüde ağacın kök sistemi tarafından belirlenir. Bu da ağacın doğal yaşam ortamına bağlıdır. İster kalp köklü, ister yüzeysel köklü, ister derin köklü olsun; bahçe ağaçları için her sistem kendi sorunlarını ortaya çıkarır. Köklü ağaçlarda dikkat etmeniz gerekenleri okuyun.
Hangi ağaçlar tipik derin köklü ağaçlardır?
Derin köklü ağaçlar, derinlerde, genellikle birkaç metre derinlikte büyüyen bir ana kökü olan ağaçlardır. Tipik derin köklü ağaçlar porsuk, meşe, dişbudak, çam, karaçam, ıhlamur, robinia ve ardıçtır. Bu kök yapısının avantajları daha iyi su ve besin temini, stabilite ve fırtına hasarına karşı korumadır.
Derin köklü bitkiler nelerdir?
Derin köklü ağaçlar, ağaç türüne bağlı olarak on metre veya daha fazla derinliğe kadar büyüyen bir ana kök oluşturur. Bu birincil kökten çok sayıda yan kök dallanır, ancak kalp veya sığ köklü bitkilerde olduğu gibi aynı temel beslenme işlevini yerine getirmez. Derin köklü bitkilerin diğer kök sistemleriyle karşılaştırıldığında bazı avantajları vardır:
- Dünyanın derinliklerindeki su birikintilerine ulaşıyoruz
- Kuru ve soğuk yerlere yerleşim mümkün
- Demirleme sayesinde rüzgar kırılmasına/fırtına hasarına karşı koruma
- Derin kökler temellere, yollara ve diğer yapılara zarar vermez
Bahçedeki sorunlar
Fakat derin köklü bir bitkinin güçlü avantajı olan ana kökü aynı zamanda özellikle bahçede bir dezavantaj da olabilir. Sağlamlıkları nedeniyle derin köklü ağaçlar sıklıkla çok uzayabilir; sonuçta ağaç yere sıkı bir şekilde sabitlenir. Yüksekliği 100 metreyi aşan bazı sekoya türleri buna güzel bir örnektir. Birçok orman ağacı da köklüdür ve bazen 30 ila 40 metre yüksekliğe ulaşır. Ancak bahçede sorun yaratabilecek olan sadece büyüklüğü değil, aynı zamanda köklerin kendisidir. Ağacın taşınması gerekiyorsa, metrelerce derinlikteki köklerin kazılması zordur ve çok fazla çaba gerektirir. Bunun yerine sıklıkla kesilir ya da başka şekilde zarar görür, böylece ağaç daha sonra sıklıkla ölür.
Köklü ağaçlar
Genellikle derin köklü ağaçlar çoğunlukla kuru bölgelere özgüdür; sonuçta yine çok derin olan su katmanlarına ulaşmak zorundalar. Ancak bazı türler yalnızca gençken ana kök geliştirir ve daha sonra tamamen büyüdüklerinde bunları kalp kök sistemine dönüştürürler.
porsuk ağacı (Taxus baccata)
Bahçelerde oldukça popüler olan porsuk ağacı sadece zehirliliğiyle bilinmez, aynı zamanda son derece köklüdür. 20 metre yüksekliğe kadar büyüyen kozalaklı ağaç, en az iki metre derinlikte kazık kökler geliştirir ve konumuna bağlı olarak çok daha derinlere ulaşabilir. Yaşla birlikte yüzeye yakın birçok ince kök büyür.
Meşe (Quercus)
Meşe, toprağın yaklaşık 30 ila 40 santimetre derinliğine ulaşan güçlü bir kök sistemi geliştirir. Ancak bunların nakledilmesinin zor olduğu düşünülür ve bu tür bir girişimde sıklıkla ölürler.
Ash (Fraxinus excelsior)
Dişbudak ağacının yüksekliği 40 metreye kadar büyüyebilmesine rağmen ana kökü toprağın en fazla bir buçuk metre derinine ulaşır. Dişbudak ağaçları Almanya'daki en uzun yerli ağaçlar arasındadır.
Çam (Pinus)
On metreye kadar kök derinliği ile çam, klasik derin kök sökücüdür.
Karaçam (Larix)
50 metre yüksekliğe kadar büyüyebilen karaçam ağaçları botanik olarak çam familyasına aittir. Kökü iki metre derinliğe kadar büyüyebilir.
Linde (Tilia)
Ihlamur ağaçlarının kök kökleri de yaklaşık iki metre derinlikte büyür.
Robinia / sözde akasya (Robinia pseudoacacia)
Aslen Kuzey Amerika'dan gelen kara akasya, 40 metre yüksekliğe kadar büyüyebilir, kazık kökü ise toprak katmanlarında üç metre derinliğe kadar kazar.
Ardıç (Juniperus)
Ardıç çiti dikerken dikkatli olun: Juniperus, kaldırılması çok zor olan altı metre derinliğe kadar kazık kökler geliştirir.
İpucu
Ceviz ağacı gibi bazı türler, genç ağaçlarda yalnızca kazık kök oluşturur ve daha sonra sığ bir kök sistemi geliştirir.
