Güçlü kokulu ve çok yönlü lavantanın olmadığı bir bitki bahçesi düşünülemez - özellikle biberiye, kekik, kekik ve Co. ile birlikte Akdeniz yatağında. Güzel, yemyeşil maviden menekşe rengine kadar çiçekler her bahçede göz alıcıdır. Bu yazıda size bahçenizde veya balkonunuzda lavanta yetiştirebilmeniz için en iyi ipuçlarını ve püf noktalarını anlatacağız.
Lavantayı doğru şekilde nasıl ekerim?
Başarılı bir şekilde lavanta dikmek için güneşli bir yer seçmeli, geçirgen ve hafif kireçli toprak kullanmalı ve genç bitkileri yaklaşık 30 santimetre aralıklarla dikmelisiniz. Lavanta saksı yetiştiriciliğine de uygundur.
Lavanta nereden geliyor?
Nane familyasından olan lavanta, aslen günümüzde yabani olarak yetişen Akdeniz bölgesinden gelmektedir. Yüksek Orta Çağ'da, Benedictine Tarikatı'nın gezici rahipleri şifalı bitkiyi Alpler'e getirdiler ve burada birçok manastır ve çiftlik bahçesinde hızla yeni bir yuva buldu. Güneşe aç lavanta artık dünyanın neredeyse tüm iklim bölgelerinde yaygın.
Lavanta neye benziyor?
Lavanta botanik olarak bir alt çalıdır. 60 santimetreye kadar uzayan sürgünlerin dip kısmı odunsu bir hal alır. Yapraklar gri-yeşil, iri yapılı ve buharlaşmayı az altmak için kenarları dışarı doğru kıvrılmıştır. Çiçekler genellikle mor renktedir, bazı çeşitlerde beyaz, pembe veya lacivert de olabilir. Sahte sivri uçlar olarak adlandırılan sürgünün tepesinde dururlar. Önce renkli kaliksi görüyorsunuz, ardından yoğun kokulu çiçekler açılıyor.
Lavantayı ne için kullanabilirim?
Çiçekler özellikle bitkinin sarhoş edici kokusundan sorumlu olan kumarinler ve flavonoidler gibi esansiyel yağlar içerir. Ayrıca tanenler ve acı maddeler de vardır. Genç sürgün uçları ve yaprakları ot soslarına, balık çorbalarına, güveçlere ve kuzu yemeklerine lezzet katar. Tadı biberiyeye benzer. Dahili olarak kullanıldığında lavanta sakinleştirici bir etkiye sahiptir ve şişkinliğe yardımcı olur. Bu nedenle çiçeklerden yapılan çay stresli durumlar için idealdir, ancak aynı zamanda kardiyovasküler problemlere de faydalı olduğu söylenmektedir. Ayrıca lavantayı banyo katkı maddesi olarak kullanabilir veya lavanta yağının sarhoş edici kokusuyla baş ağrılarını hafifletebilirsiniz. Güveler de bu kokudan pek hoşlanmazlar. Kurutulmuş lavanta çiçekleri içeren kokulu poşetler, zararlıları gardıroplardan uzak tutmaya yardımcı olur. Lavanta ayrıca parfümlerde ve sabunlarda koku olarak önemli bir rol oynar.
Bitkileri nereden alabilirim?
Genç bitkiler her bahçe merkezinde veya birçok fidanlıkta mevcuttur. Ancak tohum satın alıp kendi lavanta bitkilerinizi de yetiştirebilirsiniz. Ancak lavantanın çok yavaş büyüdüğünü unutmayın.
Lavanta çok yıllık mı yoksa yıllık mı?
Lavanta çok yıllık bir bitkidir ancak kuvvetli budanması gerekir ve soğuğa da oldukça duyarlıdır. Özellikle soğuk bölgelerde lavantanın çalı ağaçlarından yapılan kış korumasına ihtiyacı vardır, hatta bazı çeşitleri sadece saksılarda bile saklanabilir. Bunlar arasında, soğuğa çok az tolerans gösteren, özellikle aromatik tepeli lavanta da bulunur ve bu nedenle dondan uzak, ancak kış boyunca mümkün olduğu kadar serin ve parlak bir şekilde saklanması gerekir.
Lavanta hangi konuma ihtiyaç duyar?
Rüzgardan korunan güneşli bir yer idealdir. Mümkünse sabahtan akşama kadar güneşin burada parlaması lazım. Bu sadece lavantanın bereketli bir şekilde büyümesi için önemli olmakla kalmaz, aynı zamanda farkı açıkça tadabilecek ve koklayabileceksiniz. Lavanta gibi Akdeniz bitkilerinin bu kadar yoğun bir tada ve aromaya sahip olması boşuna değil. Kısmen gölgeli bir konum oldukça yetersizdir çünkü bitki daha sonra tam yoğunluğunu geliştiremez. Yerdeki çöküntülere dikkat edin: soğuk gece havası buralarda toplanır ve sıcağı seven lavanta bunu hiç takdir etmez.
Lavanta bitki sarmalına sığar mı?
Bitki spirali, özellikle küçük bir bahçede bitki yetiştirmek için idealdir. Bu sadece spiral veya salyangoz şeklinde inşa edilmiş ve etrafı taşlarla çevrili bir toprak tümseğidir. Spirali mümkün olduğunca cömert bir şekilde planlayın, çünkü eğer çok küçük olursa bitkiler birbirine karışacak ve ışık eksikliğinden muzdarip olacaktır. Olası bir ekim şu şekilde olabilir: Sarmal duvarın dibine frenk soğanı ve maydanoz gibi nemi seven bitkileri, daha yukarıya ise tuzlu, mercanköşk, mercanköşk otu, pimpinelle veya adaçayı gibi kuraklığı seven bitkileri ekebilirsiniz. Güney ve batı yakaları ise kekik, biberiye ve lavanta için ideal koşullar sunuyor. Frenk soğanı, nane, tere, melisa ve kuzukulağı özellikle kuzey ve doğu yakalarında popülerdir.
Ot hangi toprağı tercih eder?
Tipik bir Akdeniz bitkisi olan lavantanın neme ve besin maddelerine ihtiyacı düşüktür. Bu nedenle kayalık bölgelerden gelen küçük çalıları mümkün olduğunca yalın tutmalısınız. Bu nedenle ideal yerler kuru bir duvar veya güneşli bir kaya bahçesidir. Toprağın geçirgen ve hafif kireçli olması gerekir.
Lavanta ne kadar mesafeye ihtiyaç duyar?
Lavanta çok fazla alan gerektirir çünkü bitki gür bir şekilde büyür. Bu nedenle, genç bitkileri yaklaşık 30 santimetre aralıklarla dikmelisiniz.
Lavanta bitkilerini ne zaman tercih edebilirim?
Kendiniz yetiştirmekten hoşlanıyorsanız, ince tohumları Mart ayında ılık soğuk bir çerçeveye veya pencere kenarındaki kaselere ekebilirsiniz. Tohumlar genellikle düzensiz bir şekilde çimlenir ve filizlenmesi iki ila üç hafta sürer. Lavanta hafif bir çimlendiricidir, yani. H. Hiçbir durumda tohumların üzerini toprakla örtmemelisiniz. Mayıs ayından itibaren bahçeye genç bitkiler dikebilirsiniz.
Lavantayı nasıl çoğ altabilirim?
Lavanta genellikle bölünerek veya çeliklerle çoğ altılır. Çeliklerle çoğ altmak için, ilkbaharda - çiçeklenme döneminden önce - birkaç sürgün ucunu kesin ve bunları kumlu bir alt tabakaya yerleştirin. Önceden arayüzü köklendirme tozuna batırabilirsiniz. Alt tabakayı hafif nemli tutun, ancak ıslak değil. Çelikler büyümüyor gibi görünüyorsa şaşırmayın; genç bitkilerin kök salması uzun zaman alır.
Ben de saksıda lavanta yetiştirebilir miyim?
Lavanta saksıda yetiştirmek için idealdir ancak yeterince derin ve büyük saksılara ihtiyaç duyar. Bitki çok derin bir ana kök geliştirir, bu nedenle kaseler veya balkon kutuları gibi sığ kaplar uygun değildir. Özellikle Schopf lavantasını balkon veya terastaki bir saksıda saklamak için mükemmeldir.
Lavanta saksısını ne zaman değiştirmem gerekiyor?
Lavanta çok fazla alana ihtiyaç duyar, bu nedenle bitkinin saksısını çok az değiştirmek yerine çok sık değiştirmek daha iyidir. İlkbahar, böyle bir eylem için en uygun zamandır; ilk yeni sürgünler filizlenmeye başlamadan önce.
Bahçe yatağına lavanta da eklenebilir mi?
Evet, lavanta diğer (Akdeniz) şifalı bitkilerin yanında ve aynı zamanda sebze veya çiçek tarhında çok rahat hisseder. Ancak tüm çeşitler açık havada ekime uygun değildir; bu amaçla gerçek lavantayı seçmek en iyisidir.
Lavanta ne zaman çiçek açar?
Çeşitlere bağlı olarak lavanta yaz boyunca çiçek açar: Çiçeklenme zamanı haziran ile eylül ayları arasındadır. Solmuş çiçek saplarını hemen kesmek en iyisidir.
Lavanta zehirli midir?
Hayır, lavanta zehirli değildir. Tam tersi: bitki yüzyıllardır koku, baharat ve şifalı bitki olarak biliniyor.
Bitkinin hangi kısımlarını ve nasıl kullanabilirim?
Lavanta çiçekleri özellikle kullanılır, çoğunlukla kurutulur ama aynı zamanda taze olarak toplanır. Az dozda kullanıldığında genç yapraklar baharat olarak da kullanılabilir.
Ne zaman ve nasıl hasat yapabilirim?
Genç yaprakları ve ince dalları istediğiniz zaman kesebilirsiniz. Kurutmak için küçük çiçekler açılır açılmaz çiçek sürgünlerini kesin. Bunun için çiçek sapları öğlen güneşinde kesilerek orta ateşte kurutulur. Daha sonra çiçekleri çıkarın ve karanlık bir kapta saklayın.
Çit olarak lavanta ekebilir misin?
Lavanta çalıları olan alçak çitler de dikebilirsiniz. Bu, özellikle bitki ve gül yataklarını sınırlamanın harika bir yoludur.
İyi komşular / Kötü komşular
Lavanta özellikle diğer Akdeniz bitkileriyle ve aynı zamanda kokulu güllerle çok iyi uyum sağlar.
İpuçları ve Püf Noktaları
Saksılara lavanta dikmek istiyorsanız bunların çapı en az 20 santimetre olmalıdır. Ayrıca zeminde bulunan drenaj deliği su birikintisinin oluşmamasını sağlar. Lavanta yetiştirmek için kil veya tahtadan yapılmış saksılar önerilir çünkü bunlar nemi depolayabilir ve bitkinin kurumasını önleyebilir.
