Haziran ayında her yerde muhteşem bir şekilde çiçek açarlar: kırmızı, beyaz, sarı veya pembe şakayıklar. Bu yüzden bu ayki bitki portremizi dikensiz çiçek prensesine ithaf etmek istiyoruz. Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da bahçelerde ve parklarda otuzdan fazla tür yetişmektedir. Büyük, hoş kokulu çiçek topları sadece her otsu yatağı süslemekle kalmıyor, aynı zamanda şakayıklar da vazoda çok iyi saklanıyor.
Şakayıkların özelliği nedir ve onlara nasıl önem veriyorsunuz?
Şakayıklar Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'ya özgü muhteşem uzun ömürlü bitkilerdir. Güneşli yerleri ve humus bakımından zengin, iyi drenajlı toprakları tercih ederler. Ana çiçeklenme dönemleri kırmızı, beyaz, pembe ve sarı renkleriyle parıldadıkları mayıs ve haziran aylarıdır.
Bitki profili:
- Botanik adı: Paeonia lactiflora ve Paeonia officinalis
- Almanca isimler: Benedict gülü, çiftçi gülü, Freisamrose, gut gülü, pound gülü, at gülü
- Sınıf: Kapalı tohumlu
- Cins: Şakayık
- Aile: Şakayık
- Büyüme yüksekliği: Bir metreye kadar
- Ana çiçeklenme dönemi: Mayıs – Haziran
- Yaprak rengi: Koyu yeşil
- Yaprak şekli: bileşik pinnat, çentikli yaprak kenarı
- Çiçek rengi: kırmızı, beyaz, pembe, sarı
- Çiçek şekli: Çift, yarı-çift veya dolgusuz çanak
- Meyveler: yuvarlak tohumlu folikül meyvesi
Origin
İlginçtir ki şakayık yalnızca kuzey yarımkürede yetişir. Seyrek ormanlarda yetiştiği Çin, Japonya ve Hindistan'da yabani olarak bulunur. Çok yıllık türler ise aslen Avrasya ve Kuzey Amerika'dan geliyor.
Bitki sembolizmi
Orta Çağ'ın başlarında Benedictine rahipleri kendilerini bu harika bitkiyi yetiştirmeye adadılar. Hıristiyan mitolojisinde şakayık şifanın ve dişiliğin güzelliğinin sembolü olarak övülür. Onu pek çok sunakta süs olarak bulabilirsiniz, çünkü “dikensiz gül” olarak Meryem Ana'nın simgesidir.
Botanik cins adı "Paeonia", Yunan tanrı doktoru "Paian" a kadar uzanabilir. Efsaneye göre Pylos savaşında Herakles tarafından yaralandıktan sonra yer altı dünyasının tanrısı Pluton'u iyileştirmek için şakayıkları kullanmıştır.
Ekim ve bakım
Şakayıklar humus bakımından zengin, besin açısından zengin ve iyi drenajlı toprak buldukları güneşli yerleri severler. Ayrıca çalı şakayıklarına günde birkaç saat doğrudan güneş ışığına maruz kaldıkları sürece kısmen gölgeli bir yer verebilirsiniz.
Drenaj tabakasıyla su birikintisini önleyin, çünkü dikensiz çiçek prenses buna kök çürüklüğüyle hızla tepki verir. Şakayık toprağın derinliklerine ulaşan kökler oluşturduğu ve kök sisteminde su depolayabildiği için geçici kuraklık daha iyi tolere edilir.
Şakayıkları sonbaharın başlarında dikmek ve onlara yeterince yer açmak en iyisidir. Tür ve çeşide bağlı olarak dikim mesafesi 1 ila 1,5 metre arasında olmalıdır. Uzun ömürlü bitkiler ilk birkaç yılda hala iyi bir kış korumasına ihtiyaç duyarlar, daha sonra ise çok sağlam ve dona dayanıklıdırlar.
Sağlıklı büyüme, kompost toprağı veya kompost gübreyle gübrelenerek desteklenir. Boynuz talaşı veya boynuz unu da uygundur. Yılda bir kez ilkbaharda ve bir kez de yazın çiçeklenmeden hemen sonra olmak üzere iki gübre uygulaması yeterlidir.
Hastalıklar ve zararlılar
Şakayıklar, zararlılardan ve hastalıklardan nadiren etkilenen çok yıllık bitkiler arasındadır. Ne bitler ne de tırtıllar bunlarla beslenmeyi sevmez ve salyangozlar da nadiren onlara saldırır.
Ancak çeşitli mantar hastalıkları bahçe güzellikleri için sorunlara neden olabilir. Sürgünlerde yuvarlak, kırmızımsı kahverengi lekeler görünüyorsa veya görünürde hiçbir neden yokken solmaya başlarsa hızlı müdahale gerekir. Etkilenen bitki parçalarını kesin ve bunları evsel atıklarla birlikte atın. Daha sonra şakayığa ticari bir mantar ilacı uygulayabilirsiniz.
İpucu
Şakayıkları asla çok derine dikmeyin çünkü o zaman çiçek açmazlar. Kalın sürgün tomurcukları yere yakın olmalıdır. Sabrınızı kaybetmeyin çünkü “dikensiz gül”ün başlaması için biraz zamana ihtiyacı var. Şakayıklar genellikle ancak iki ila üç yıl sonra çiçek açmaya başlar, ancak yıldan yıla daha gür hale gelir. Bu yüzden bu bahçe güzelliğinin uzun süre rahatsız edilmeden kalabileceği bir yeri olmalı.
