Kökeni nedeniyle Japon şemsiye köknar olarak da bilinen şemsiye köknarının isminin bir nedeni vardır: konik, yaprak dökmeyen ağacın iğneleri küçük, parlak şemsiyeler oluşturacak şekilde kümeler halinde gruplanmıştır ve bu nedenle çok etkili olmasının yanı sıra Asya esintili çekici bahçelerde de etkilidir. Ancak egzotik kozalaklı ağaç dikim ve bakım açısından biraz çaba gerektirir.
Şemsiye köknarının özellikleri ve koşulları nelerdir?
Şemsiye köknar (Sciadopitys verticillata), bulut ormanlarında yetişen, Japonya'ya özgü, yavaş büyüyen, yaprak dökmeyen bir ağaçtır. Yumuşak, parlak yeşil iğneleri şemsiyeye benzer kümeler oluşturarak Asya tarzı bahçelerde popüler olmasını sağlar. Şemsiye köknar güneşli ila kısmen gölgeli, rüzgar korumalı bir konumu ve iyi drenajlı, nemli toprağı tercih eder.
Köken ve dağıtım
Şemsiye göknar (bot. Sciadopitys verticillata), şemsiye göknar ailesinin (bot. Sciadopityaceae) tek temsilcisidir ve çeşitli çam türleriyle uzaktan akrabadır - sonuçta botanikçiler, türleri çamlar sırasına atarlar (bot. Pinales).. Milyonlarca yıl önce, muhtemelen Orta Avrupa'da da yaygın olan ve bugünkü kahverengi kömürün oluşumuna önemli katkı sağlayan başka şemsiye köknar türleri de mevcuttu.
Ancak yalnızca güney Japonya'ya özgü şemsiye köknar kaldı. Bu tür, genellikle 500 ila 1000 metre arasındaki rakımlarda, yüksek yağış ve yüksek nem ile karakterize edilen bulut ormanlarında yetişir. Çok yavaş büyüyen ağaçlar, 40 metreye varan boyları ve üç metreye varan gövde çaplarıyla anavatanlarında çok yaşlanıp oldukça güçlü hale gelebiliyor.
Şemsiye köknar Japonya'daki beş kutsal ağaçtan biri olduğundan, tapınak komplekslerinde sıklıkla bulunabilir. Bununla birlikte, yeniden ağaçlandırma ve yeni dikimlerde ekonomik nedenlerden dolayı daha hızlı büyüyen ağaç türleri tercih edildiğinden, türün neslinin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu düşünülüyor ve bu nedenle Uluslararası Nesli Tehlike Altındaki Bitkiler Kırmızı Listesi'nde yer alıyor.
Kullanım
Şemsiye köknarının ahşabı suya dayanıklıdır ve bu nedenle Japonya'da geleneksel olarak tekne, ev ve mobilya yapımında kullanılır. Örneğin tipik Japon jakuzisi yüzyıllardır şemsiye köknar ağacından yapılmıştır.
Ancak ev bahçesinde göz alıcı kozalaklı ağaç, görsel etkisini en iyi şekilde geliştirebileceği çarpıcı, yalnız bir konuma sahiptir. Şemsiye köknar, örneğin düz uzun ömürlü bitkiler, çimenler veya çalılar arasında öne çıktığı Asya tarzı bahçe manzaralarına özellikle iyi uyum sağlar. Özellikle Japon akçaağacı, aynı zamanda orman gülleri ve açelyalar veya Japon iğ çalıları, sihirli şemsiye köknarıyla harika bir uyum sağlar. Ayrıca şeklinin en etkili olduğu çakıl veya funda bahçelerinde çok rahat hissettirir. 'Green Ball' veya 'Piccola' gibi daha küçük çeşitler de daha büyük yetiştiricilerde başarılı olur.
Görünüş ve büyüme
Şemsiye köknar, yılda ortalama 20 ila 25 santimetre arasında büyüyen, yaprak dökmeyen ve çok yavaş büyüyen iğne yapraklı bir ağaçtır. Ağaç, anavatanı Japonya'da 40 metre yüksekliğe kadar büyüyebilmesine rağmen, Orta Avrupa'daki uygun yetiştirme koşulları altında bile maksimum 10-12 metre yüksekliğe ulaşıyor. Ancak çoğu durumda yerel örnekler yaklaşık altı metreden fazla büyüyemez. Yoğun konik taç, en geniş noktasında dört metreye kadar genişliğe sahiptir ancak uca doğru incelir. Ağaç bir veya daha fazla gövde oluşturur ve yoğun bir şekilde dallanmıştır, bu da yoğun bir genel görünüm oluşturur. Daha yaşlı ağaçlarda pürüzsüz, kırmızımsı kahverengi kabuk ince, uzun şeritler halinde soyulur.
yapraklar
Yatay olarak çıkıntı yapan dalların uçlarında on santimetreye kadar uzunlukta, parlak yeşil, yumuşak ve etli iğneler bulunur. Bunlar açık bir sarmal veya şemsiye gibi düzenlenmiştir; şemsiye köknarı Almanca adını bu çarpıcı düzenlemeye borçludur. Ayrıca gövde üzerinde düz duran pul şeklinde, göze çarpmayan kısa iğneler de vardır.
Çiçekler ve çiçeklenme zamanı
Şemsiye köknar tek evcikli bir bitkidir, yani. H. Tek bir ağaçta hem erkek hem de dişi çiçekler bulunur. Erkek çiçekler dişilerden bir yıl önce sürgünlerin uçlarında küçük küresel kümeler halinde çıkarken, dişi çiçekler ancak bir sonraki yılın Nisan ve Mayıs ayları arasında görülür.
Meyveler
Şemsiye köknar, birçok iğne yapraklı ağaçta görülen tipik kozalağı çok geç geliştirir; on bir santimetreye kadar uzunluğa sahip dik meyve kabukları yalnızca 25 yaşında görülebilir. Bunlar ilk yılda yeşildir, ancak ikinci yılda olgunlaştıkça yavaş yavaş koyu kahverengiye döner. Her bir koni, on iki milimetreye kadar uzunlukta ve kanatlı 150'ye kadar düz tohum içerebilir.
Zehirlilik
Şemsiye köknar zehirli değildir ve bu nedenle oyun oynayan çocukların veya evcil hayvanların bulunduğu bahçelere güvenle ekilebilir.
Hangi konum uygundur?
İdeal konum söz konusu olduğunda, şemsiye köknar oldukça zorludur: Ağaç güneşli ila yarı gölgeli bir yerde en rahat hisseder, ancak buranın sıcak veya çok korunmasız olmaması gerekir. Yüksek neme alışkın olan ahşap, ancak toprağın uygun şekilde nemli olması durumunda sıcağa ve kavurucu güneşe dayanabilir. Öte yandan rüzgardan kaçınılmalıdır çünkü özellikle genç türler güçlü hava akımlarına çok duyarlıdır. Bu nedenle rüzgar korumalı, aydınlık bir konum (örneğin bir çöküntü) mükemmeldir. Ancak güneye bakan beyaz bir duvarın veya duvarın önüne dikim yapmaktan kaçının çünkü ortam hızla ağaç için fazla ısınacaktır.
Toprak / Yüzey
Şemsiye köknar, doğal ortamında olduğu gibi bahçede iyi drenajlı ancak nemli, besin açısından zengin toprağı tercih eder. İdeal olarak bu, kumlu ve hümik asitli bir topraktır, çünkü ağır topraklar suya doyma eğilimindedir ve tınlı alt tabakalarda büyüme çok yavaştır; yüksek nem gereksinimine rağmen, ağaç su birikintisine tahammül edemez ve buna kök çürüklüğü ile tepki verir. Şemsiye köknar ayrıca uzun süreli kuraklıktan (örneğin sıcak yaz günlerinde) veya kireçli topraklardan hoşlanmaz ve renk değiştiren iğnelerle bu koşullara hızla tepki verir. Özellikle güneşli yerlerde toprağın kurumaması gerekir.
Şemsiye köknar eğrelti otları, açelyalar ve orman gülleriyle birlikte bataklık yatağında en rahatı hisseder. Bu nedenle saksılarda yetiştirilen örnekler ormangülü toprağına veya humus içeren saksı toprağına yerleştirilmelidir.
Şemsiye köknarını doğru şekilde dikmek
Japon şemsiye köknarını ister saksıda ister balya halinde satın alabilirsiniz. Yaz aylarında toprak donmadığı veya çok sıcak (dolayısıyla çok kuru) olmadığı sürece saksı bitkileri tüm yıl boyunca ekilebilir. Her ikisi de genç ağaçların sağlıklı büyümesini etkiler. Balyadan yapılan ürünler ise havanın ılıman olduğu ekim ve nisan ayları arasında en iyi şekilde toprağa yerleştirilir. Şemsiye köknarları yavaş büyüseler ve bu nedenle ilk başta küçük çalılar gibi görünseler bile yaşlandıkça çok uzayabileceğinden, başlangıçtan itibaren yeterli ekim mesafesi olduğundan emin olun.
Ve şu şekilde ekiyoruz:
- uygun bir yer seçin
- Ekim alanını derin kazın ve toprağı gevşetin
- Gerekirse toprağın iyileştirilmesini sağlayın
- Toprağı iyileştirin, örneğin kum, gübre ve/veya turba toprağıyla
- Ekim çukuru kaz
- bu kök topunun iki katı kadar derin ve geniş olmalı
- Kök topuyla birlikte ağacı bir kova suya yerleştirin
- Köklerin nemi emmesine izin verin
- Şemsiye köknarını dikim çukuruna tutun ve toprağı doldurun
- Kök topu bahçe toprağıyla aynı yükseklikte veya onunla aynı seviyede olmalıdır
- Toprağı hafifçe bastırın
- güçlü bir şekilde sulayın
Daha sonra kök bölgesine yaklaşık üç ila beş santimetre kalınlığında bir malç tabakası sağlanmalıdır, böylece nemin toprakta daha uzun süre kalması sağlanır.
Doğru şekilde nasıl ekim yaparım?
Şemsiye köknar sığ köklü bir ağaç olduğundan ve bu nedenle derin bir ana kök geliştirmediğinden ve aynı zamanda çok yavaş büyüdüğünden, daha sonraki yıllarda da ekilebilir. Ancak ağacın su eksikliği yaşamaması için böyle bir önlemi mutlaka sıcak yaz aylarında değil, serin mevsimde yapmak en iyisidir. Mümkün olduğunca az sayıda kökün zarar görmesi için anaçları dikkatlice ve cömertçe kazın. Daha sonra şemsiye köknarın yeni yerinde hızla büyüyebilmesi için bol su olduğundan emin olun.
köknar ağacını sulayan şemsiye
Özellikle ekimden sonraki haftalarda ve yaz aylarında asla toprağın tamamen kurumasına izin vermeyin. Ekili örnekler için bile eşit bir su kaynağı sağlayın, ancak su birikmesini önlediğinizden emin olun. Şemsiye köknarları kireçlenmeye karşı duyarlı olduğundan, mümkünse toplanan yağmur veya filtrelenmiş musluk suyunu kullanın.
Şemsiye köknarını uygun şekilde gübreleyin
Düzenli gübreleme temelde gerekli değildir. Bununla birlikte, şemsiye göknarının donuk göründüğü, iğnelerin muhtemelen sarımsı hale geldiği izlenimine sahipseniz (ve bunun arkasında başka bir neden yoksa), o zaman ağaca kompost toprağı veya köknar gübresi sağlayabilirsiniz. Bu önlem için en iyi ay Nisan'dır, böylece bitki daha sonra güçlü bir şekilde büyüyebilir.devamını oku
Şemsiye köknarını doğru şekilde kesin
Şemsiye köknar doğal olarak eşit ve yoğun koni şeklinde bir büyüme geliştirdiğinden, bunu budama önlemleriyle bozmamalısınız. Bu nedenle budama makası veya testere kulübede kalabilir.devamını oku
Şemsiye köknar ağaçlarını çoğ altın
Şemsiye köknarını kendiniz çoğ altmak o kadar kolay değildir ve çok fazla sabır gerektirir - sonuçta, daha önce de belirtildiği gibi, çok yavaş büyüyen bir ağaçtır. Tohumla çoğ altma ile çeliklerle bitkisel çoğ altma arasında seçim yapabilirsiniz.
Ekim
Kendi ağacınızdan olgun tohumları hasat edebilmeniz için, ağacın en az 25 yaşında olması gerekir - şemsiye köknar bu tarihten önce çiçek açmaz veya meyve vermez. Ancak çimlenebilir tohumları uzman satıcılardan satın alabilir ve bunları ekimde kullanabilirsiniz. Nisan ayında, yassı tohumları yetiştirme ortamıyla dolu bir kutuya koyun ve üzerini yarı saydam bir kapakla kapatın. Alt tabakayı hafif nemli tutun ve sabırlı olun: çimlenme en erken 100 ila 120 gün sonra başlar - ve diğer iki büyüme döneminden sonra genç bitkiler genellikle yalnızca üç ila dört santimetre yüksekliğe ulaşır.
Kesilenler
Kesilerek yeni genç bitkiler yetiştirmek biraz daha hızlı sonuç verir, ancak bitkisel çoğ altma şekli her zaman başarılı değildir. Bunu yapmak için, haziran veya temmuz aylarında yaklaşık on santimetre uzunluğunda yarı olgun sürgünleri kesin ve bunları folyo veya başka bir örtü altında bir çoğ altma kutusunda büyütün.
Kışlanıyor
Doğru yerde şemsiye köknar dayanıklıdır ve bu nedenle herhangi bir ek korumaya ihtiyaç duymaz. Yalnızca genç ağaçlar, özellikle ilkbaharda meydana gelen geç donlara karşı çok hassastır ve kalın bir yaprak ve malç tabakasıyla bundan korunmalıdır.
Hastalıklar ve zararlılar
Şemsiye köknarında hastalıklar ve zararlılar nadiren görülür. Yalnızca genç ağaçlar ara sıra örümcek akarlarının saldırısına uğrar, aksi takdirde herhangi bir anormallik genellikle konum veya bakım hatalarına kadar takip edilebilir.
Sarı veya kahverengi iğneler konusunda ne yapmalı?
İğneler sararır veya kahverengiye dönerse, her zaman konumla ilgili sorunlar veya kötü bakım vardır. İğnenin renginin değişmesinden birçok neden sorumlu olabilir:
- kuraklık
- güçlü güneş ışığı (özellikle öğle vakti)
- Besin eksikliği, çoğunlukla nitrojen
- Kumlu topraklarda potasyum eksikliği yaygındır
- Toprak kireçli veya killi
- Aşırı gübreleme (daha sonra iğneler sıklıkla düşer / kellik oluşur)
Neredeyse tüm nedenler ağacın yerini değiştirerek veya saksıdaki toprağı değiştirerek giderilebilir. Daha sonra iyileşecek ve yeşil iğneler çıkaracak.
İpucu
Genç bir şemsiye köknarının kışa dayanıklılığı Epsom tuzu eklenerek artırılabilir.
Türler ve çeşitler
Şemsiye köknarının yalnızca tek bir türü vardır, ancak artık denenmiş ve test edilmiş birkaç çeşit vardır. Ancak bunlar gerçek türlerden çok daha küçüktür:
- 'Yeşil Top': Kısa iğneli küresel büyüme alışkanlığı, on yıl içinde maksimum 80 santimetre yüksekliğe ulaşır
- 'Piccola': piramit benzeri büyüme, on yıl sonra yaklaşık 100 santimetrede biraz daha uzun hale gelir
- 'Koja-Maki': konik büyüme, üç metreye kadar yüksekliğe ulaşır
- 'Kayan Yıldız': ince ama son derece yavaş büyüme, 25 yıl sonra yalnızca yaklaşık 250 santimetre yüksekliğinde
